HOE HET BEGON
Lokale Agenda 21 was eind jaren ’90 een initiatief waarbij de gemeenten verplicht waren initiatieven van burgers op het gebied van het milieu te belonen met subsidies. In Wommels vormde zich een groepje van deze idealistische burgers, die eens in de twee maanden samenkwamen. Een van de onderwerpen was het terugbrengen van natuurlijke elementen in het cultuurlandschap. Als middel hiervoor werd als eerste project de Vlinderberm aan de Grits in Kûbaard gerealiseerd. De initiatiefneemster Machteld van Peursem won informatie in over beplanting en beheer van de berm. Zo kon er in het voorjaar van 1999 een begin gemaakt worden met het echte werk: de berm werd afgeplagd door de gemeente en ingezaaid door de schoolkinderen van Kûbaard. Volwassen Kûbaarders hielpen mee om struiken en oeverplanten aan te brengen. Zo ontstond een mooi bloementapijt, dat vlinders en ook andere insecten aantrok. De gemeente zette een bankje en een informatiebord neer om het geheel compleet te maken.
KINDERZIEKTES
Het eerste jaar had de berm prachtig gebloeid, maar helaas, het gras kwam al snel weer opzetten en verstikte de bloemen. Verder kwamen er erg veel distels en brandnetels op. In het dorp kwamen klachten over de slordige aanblik van de berm. Weliswaar werkten de vrijwilligers hard om de berm netjes te houden, maar zonder een professionele maaier bleef het kwakkelen. Sinds een paar jaar is hier verandering in gekomen, dankzij adviezen van de heer Haagsma van de gemeente Wommels. Hij stelt dat de berm twee keer per jaar (gedeeltelijk) gemaaid moet worden met een cyclo-maaier, waarna het maaisel verwijderd wordt. We hebben Auke Eringa bereid gevonden dit te doen. Na het maaien maakt Auke hoopjes van het maaisel die door de vrijwilligers naar de weg worden gebracht om door de Gemeente verwijderd te worden. Daarbij doet het karretje van Jelmer goede diensten. Door het maaien wordt het gras verminderd en krijgen de bloemen meer kans. Ook zijn enige stroken afgeplagd, bestrooid met zand en opnieuw ingezaaid. Regelmatig gaan we de berm door om de distels en het te veel aan brandnetels weg te knippen, daarbij geholpen door Durk Hibma met zijn zeis. Ger van Putten plant wilgen en planten uit zijn tuin die lekker groot worden en zo meehelpen het gras te verstikken.
WAT IS ER TE ZIEN IN DE BERM?
Behalve de vlinders en andere insecten zoals bijen en waterjuffers profiteren ook andere dieren van de hoge planten in de berm: watervogels bouwen er hun nest en zangvogels zoeken er voedsel, bijvoorbeeld de putter, ook wel distelvink genaamd, die gek is op zaden zoals die van de kaardebol. Diezelfde kaardebol is zeer geliefd bij de vlinders wanneer hij in bloei staat. Een aantal van de planten en bloemen die je kunt aantreffen zijn:
heggewikke, rolklaver, kaasjeskruid, boerenwormkruid, guldenroede, morgenster, koekoeksbloem
kattenstaart, gele lis, dotter, fluitekruid, smeerwortel, chichorei, klaver
Naast planten zoals hierboven genoemd die nectar produceren als voedsel voor de vlinders, hebben deze laatsten ook zgn. waardplanten nodig om in te schuilen en te overwinteren of zich te verpoppen. Daarbij zijn brandnetels onontbeerlijk. We proberen ze binnen de perken te houden.
De vlinders die tot nu toe zijn gesignaleerd:
atalanta kleine vos
dagpauwoog blauwtje
koolwitje oranjetipje
argusvlinder landkaartje
WAT KUN JE DOEN OM MEE TE HELPEN?
In de eerste plaats kun je de berm ontzien door er zo weinig mogelijk met de auto doorheen te rijden zodat de planten aan de rand niet geplet worden en je hond aan te moedigen zijn behoefte in de andere berm te doen, zodat de vrijwilligers alleen maaisel hoeven op te ruimen en geen hondenpoep.
Als je mee wil helpen met het onderhoud van de berm kun je bellen met Machteld van Peursem (tel 331208).
Ook planten (liefst met paarse of gele bloemen) die in je tuin woekeren zijn welkom, of zaad ervan. Overleg eventueel.
PROJECTEN
De basisschool heeft een aantal jaren geleden een vlinderproject gedaan, waarbij ook rupsen tot vlinders werden opgekweekt. Vorig jaar hebben de leerlingen op bordjes tekeningen aangebracht die bij de overeenkomstige planten zijn neergezet. Helaas verdwijnen sommige van deze bordjes spoorloos….
DE TOEKOMST
We hopen dat met behulp van de Gemeente, Auke en de andere vrijwilligers de berm steeds mooier zal worden en ook een voorbeeld zal zijn voor andere dorpen. Een eerste uitbreiding van het project is te verwachten langs het fietspad tussen Wommels en Edens. Veel van de lessen die we in Kubaard geleerd hebben, worden daar toegepast! We zijn heel benieuwd hoe het er daar straks uit zal zien.